İNSANCIKLAR – DOSTOYEVSKİ

İlk Yayınlanma Tarihi: 1846

Yazar: Fyodor Dostoyevski

Türler: Mektup Roman, Kurgu

Yayınevi: İletişim Yayıncılık

Sayfa Sayısı: 216

KİTAP TANITIMI:

Ergin Altay çevirisi,Joseph Frank'nin önsözü,W. J. Leatherbarrow'un sonsözüyle. Yazar ve dönem kronolojisiyle.

Dostoyevski'nin ilk romanı olan İnsancıklar yayımlandığında büyük övgüyle karşılanmış, edebi bir dehanın habercisi olarak görülmüştü.İnsancıklar, St. Petersburg'da bir devlet dairesinde çalışan orta yaşlı ve alçak gönüllü kâtip Makar Devuşkin ile uzaktan akrabası, yirmili yaşlarının başında genç bir kadın olan Varvara Dobroselova arasındaki mektuplaşmalardan oluşan bir eserdir. Dostoyevski'nin henüz 24 yaşındayken kaleme aldığı; yoksulluk, dostluk ve sanat sevgisi gibi temalarla örülü bu roman, dönemin eleştirmenlerince adeta göklere çıkarılarak yazarın edebiyat çevrelerine bir yıldız gibi girmesini sağlamış ve çok parlak bir "toplumsal roman" olarak nitelendirilmişti.

"Sahip olduğu ilham perisiyle çatı ve bodrum katlarında yaşayanlara hayat veren genç şairi tebrik ediyorum. Yaldızlı köşklerde yaşayanlara 'yoksullar da insan, onlar da kardeşlerimiz,' diye haykırıyor."

KİTAP YORUMUM:

Merhaba :)

Mektuplardan oluşan bir kitap önerisiyle geldim. Dostoyevski herkesin mutlaka okuması gereken yazarlar arasında. Ben de sanırım ilk kez okudum. Kitaba pek ısınamadım. Anlamadım bazı yerleri. Ama sonradan kafamda netleşti. Dostoyevski’ye başlamak için iyi bir kitap değil bence. Daha güzel eserleri vardır elbette. Sizin bana önerdiğiniz olursa mutlaka yazın olur mu? Elimde yeraltından notlar eseri var onu okuyacağım. Ama önerdiklerinizi de alırım.

Makar ve Varvara mektupların sahipleri. Makar bu kadına aşıkmış meğer ben arada kalmıştım. Çünkü bazı yerlerde dostum gibi kelimeler geçiyordu. Aslında Varvara dostum, siz akrabamsınız falan diyerek zavallı Makar’ı kendinden uzaklaştırdı. Makar da ona açılamadı. Bunu sonlara doğru anlayabildim. Kitap sıkıcıydı yalan söylemeyeceğim. Uzun süre elimde süründü. Bitirdiğimdeyse Varvara adlı kadına çok sinirlendim. Para uğruna saçma şeyler yaptı.

Makar çok alçakgönüllü, fedakar bir adam. Varvara’yı herkesten çok seviyor. Tek yakını o diyebilirim. Onun için her şeyi yapıyor. Misal, Varvara evlenme hazırlıkları yapıyordu. Zengin bir adamla evlenecekti. Elbisesinin güpürlerini, terzi işlerini falan Makar’dan istedi hep. Ne ikiyüzlü ne bencil ne vefasız ne vurdumduymaz bir kadınmış yahu! Valla çok sinirlendim. Makar yazık garibim onun her dediğini yaptı. Peşinden koştu. Ama ona duygusal anlamda açılamadı. Hep bir adım geride kaldı.

Varvara asla onun sevgisini hak etmedi bence. Ne adi bir insanmış. Özür dilerim ama bu karaktere cidden sinir oldum. Niye çünkü gerçekte de böyle insanlar var. Sevmediği kişiyi kendi yararına kullananlar var. Ben de çok karşılaştım o sebepten çok nefret ediyorum bu karakterdeki insanlardan.

Bu kitap iki insanın hayatlarından kesitler sunuyor. İnsancıkları anlatıyor. 

İnsancık, küçültme eki var dikkat ederseniz. Dostoyevski bunu bilerek seçmiş. Çünkü fakir bu insanlar. O kadar açlar ki. Paraları o kadar yetersiz ki. 

Aslında Varvara’yı anlayabilirdim. Daha kaliteli yaşamak için zengin adamı seçtiği için. Ama yine de bu önemsiz işlerini Makar’a yaptıracağı anlamına gelmez. Fakirlik yüzünden ezilen, hor görülen insanlar. İnsancıklar aslında.

Makar iş yerinde bir gün üst mertebedeki kişi tarafından fark ediliyor. Düğmesi kopuyor ve adam onun eski kıyafetlerini fark ediyor. Sonra ona para veriyor. Makar alışık değil böyle iyi niyetlilere. O adamı o kadar çok övüyor ki anlatamam. Çok üzülmüştüm haline.

Makar, memur ama kazandığı paranın çoğunu Varvara için harcıyor. Ona bir şeyler alıyor ya da parayı gönderiyor. Yapması hoş tamam ama kendi hakkına girdi. Hani derler ya fazla fedakârlık kişinin kendi kul hakkına girmesidir diye. Bu kitapta onu net gördüm. Yazık çok yazık…

Kitap iyiydi hoştu, sorgulattı. Bencil insanlardan nefret ettirdi. Küçük hayatları anlattı. Ezilen, fakir insanları anlattı. Günlük sıradan basit yaşamlardan bahsetti. Bittiğinde çokça sinirlenmiştim Varvara’ya. Benden farklı düşünen varsa yazsın tartışalım :)