BİR İDAM MAHKUMUNUN SON GÜNÜ – VİCTOR HUGO

 

İlk Yayınlanma Tarihi: Şubat 1829

Yazar: Victor Hugo

Ülke: Fransa

Türler: Roman, Romantizm, Korku Kurgu

***

Merhaba her ay @kitapbugusu öncülüğünde #kitapbugusuokumagrubu ile @koridoryayinlari ndan bir eser okuyoruz. Bu ay Victor Hugo’nun 20’li yaşlardayken yazdığı bu harika klasiği seçtim. Okurken beni çok düşündürdü, zaten  bu idam konusunda düşünürüm, sorgularım  denk geldikçe.

İsmini ve suçunu bilmediğimiz bir gencin idamını bekleme anlarına tanık oluyoruz. Tüm kitap boyunca onun düşüncelerini okuyoruz, çok az sohbet var. Bu gerçekten büyük bir başarı. Tek bir karakterin iç dünyasını, genelde tek mekanda geçenleri harika anlatmış yazar. Ben Sefiller’i ortaokuldayken okumuştum ama uzun versiyonunu yine okuyacağım, o zaman da sevmiştim yazarın tarzını. Zaten zamana meydan okuması bu yüzden, harika bir anlatıcı. 

Hugo, idama karşı birisi. İdamı izlemekten zevk alanları, adalet sisteminin insanları öldürmeye ne kadar kolay karar verebildiğini eleştiriyor kitabında. Suç işleyenlerin ıslah edilmesini savunuyor, onları yok etmeyi değil. Ben de aynı fikirdeyim. Bazı suçlar çok kötü evet öfkeyle onların ölmesini istemekte haklıyız bazen, ama düşünürsek; o acımasız suçu işleyene ölüm hediye gibi, ömür boyu özgürlükten mahrum bırakmak onlara en büyük cezadır. Ayrıca idam caydırıcı değilmiş, Hugo kitabın önsözünde bundan da bahsediyor. Bir de en büyük risk şu, insanın adaleti her zaman adalet değil, masumken cezalandırılan kişi de çok fazla. Eğer idam gelirse asılsız yere veya iftira ile öldürülen çok olur, bu hep böyle olagelmiş.

Kitabın çok uzun bir önsözü var ama hepsini dikkatle okuyun. O dönemde yaşananları özetlemiş Hugo ve türlü acımasızlıkları okurken kanım dondu. Giyotinle öldürülmek ve asılarak öldürülmek de çok kötü. Bazen giyotinin bıçağı tam kesmiyormuş, insanlar feryat ediyormuş, bir an önce öldürmek için yapılanlar ürkütücü.  Kitabı bitirince başa dönüp o kısımları yine okudum. Gerçekten çok fena şeyler yaşanmış.

Kitapta kahramanın yerine koydum kendimi. Öyle bir anlatılmış ki. İlk başlarda diyordu kürek cezasındansa ölmek daha iyidir diye ama sonradan ölüme yaklaşınca hayatın kıymetini fark etti ve ölmemek için yalvardı. Yaşadığı o korkunç hisler çok fena. Aşırı etkilendim. Ölüm gününü ve saatini bilerek yaşamaya çalışmak o kadar üzücü ki. Geride kalan 3 yaşındaki evladı, hasta annesi ve karısını öğrendiğimizde durum daha da kötüleşiyor. 

Hugo’nun hümanizm yaklaşımı, kitabı kahramanın ağzından yazması o dönemde ilklerden biriymiş. İnsanlar idama mahkum olan bu adamın düşüncelerini okuyunca sorgulamışlar, üzülmüşler, bu kitap önayak olmuş  ve nihayet Fransa’da 1981’de idam kaldırılmış. Türkiye’de ise 1984 yılından bu yana fiilen, 2004 yılından bu yana da hukuken idam yasağı kaldırılmış.

Sürükleyici, akıcı ve etkileyici bir kitap. Herkesin okuması gereken kitaplardan. Kesinlikle tavsiye ediyorum.