GURUR VE ÖNYARGI – JANE AUSTEN

İlk Yayınlanma Tarihi: 28 Ocak 1813

Yazarı: Jane Austen

Karakterler: Elizabeth Bennet, Fitzwilliam Darcy, George Wickham, DAHA FAZLA

Uyarlamalar: Aşk ve Gurur (2005), Aşk ve Gurur (1995), DAHA FAZLA

Türler: Aşk Romanı, Drama, Hiciv, Tarihî Kurgu, Görgü Romanı, Duygusal Kurgu, İngiliz Naipliği Kurgusu

Merhaba :). 1813’te yayımlanan ve 21.yüzyılda bile çokça okunan sevilen çeşitli uyarlamaları yapılan kitabın yorumuyla geldim :) Kitabı severek okudum Evliliğe dair eleştiriler, dönemin zihniyeti, sosyal etkileşimleri çok güzel anlatılmıştı. Elizabeth ve Darcy’nin etrafında şekilleniyor kitap ama yan karakterlerin de hayatı oldukça anlatılmış. Karakteri çok fazla. İlk başlarda zorlandım. Sonradan kitap gittikçe güzelleşti. Ama bazı konuşmalar verilmemişti yazar konuşmada neyden bahsedildiğini yazmış içeriği tam yazmadan. Konuşmalar da çok belki de o yüzden bazı konuşmaları böyle kısaca özetlemiştir. İlahi bakışla yazılmış. Herkesin rahatça okuyabileceği bir klasik. Diğer adı Aşk ve Gurur ama bence İş Bankası Kültür Yayınları'ndan okuyun asıl ismiyle ve güzel bir çeviriyle :) 

Geçenlerde filmini izledik, kitabı okumadan önce izledim. Normalde önce kitabı tercih ederim ama bu sefer öyle gelişti. Filmde olaylar hızlıca geçilmişti çoğunun nasıl başladığını, nasıl o noktaya geldiğini anlayamadım. Karakterler de çok olduğundan karıştırdım bazen. Bu yüzden film favorilerime giremedi. Filmin atmosferi, çekildiği mekanlar muhteşemdi bence. Gözümüzü doyurdu güzel manzaralar, balo kıyafetleri, dönem özellikleri iyiydi. Elizabeth harikaydı ama Darcy'i bahsedildiği gibi yakışıklı bulamadık yine de role uygundu bence. 

Kitapta da olayların birazına hakim olarak okudum. Elizabeth ve Darcy’nin ilişkilerinin gelişimi çok güzeldi. İlk başta ikisi de birbirinden hoşlanmadı. Darcy gururu temsil ediyor, Elizabeth önyargıyı.

Elizabeth ve ailesinin evlerinin karşısındaki eve yeni gelen komşuları sayesinde hayatları değişiyor. İki yakışıklı adam ve kız kardeşler taşınıyor.

Darcy zengin, yakışıklı, gururlu ve soğuk karaktere sahip birisi. Elizabeth’i küçümseyip kendine hiç uygun olmadığını söylemişti önce. Ama sonradan sırılsıklam aşık oldu :) Elizabeth de güzel bir genç kadın ama ablasının gölgesinde kalıyor hep annesinin konuşmaları yüzünden, önyargı yapan, kitap okumayı seven, babasının en sevdiği kızı. Ailesi kalabalık 5 kardeşler. Babası hep kütüphanesinde zamanını geçiriyor kimseyi pek umursamıyor, annesi hep kızlarını zenginlerle evlendirme peşinde. O zamanki şartlarda kız çocuklarına mülk verilmezmiş. Babasının maddi durumu iyi olsa da o ölünce kızlarına bir şey kalmayacak erkek kuzenleri tüm malın sahibi olacakmış. Bu çok kötü bir şey ve kitapta da eleştiriliyordu. Annesinin kızları zenginlerle evlendirmek istemesi de buna dayanıyor aslında. Erkek kuzeni bayağı tuhaf birisiydi hiç hoşlanmadım. Annesini de sevmedim hep ayrımcılık yaptı kızları arasında ve tek derdi kızlarını evlendirmek. Bunun için utanç verici davranışlarda bulunuyor. En küçük iki kardeşi ise aşırı şımarıklar ve gösteriş peşindeler, tek düşündükleri askerler. Bir kardeşi de insanlardan çok uzak birisi. Jane ve Elizabeth normal sayılabilecek karakterlerdi. Darcy de aslında bu yüzden Elizabeth’i sevmemişti başta, ailesinin utanç verici olduğunu ve kendine uymadığını düşündü.

Elizabeth de Darcy’den hiç hoşlanmadı gururu ve etraftan duyduğu kötü hikayeler yüzünden. Sonradan anlaşıldı ki Darcy aslında iyi davranmış ama insanların bakışı olayları çok değiştirmiş. Elizabeth ile farklı zamanlarda farklı yerlerde denk geldiler. Birbirlerini yavaşça tanıdılar. Eleştirdiler ama sonunda birbirlerine aşık olmaktan kaçamadılar.

Lizzy’nin ablası Jane, Darcy’nin en iyi arkadaşı Bingly’e aşık oluyor. İkisi çok iyi anlaşsalar da araya bazı sorunlar giriyor. O ikisi sayesinde Elizabeth ve Darcy sık sık bir araya geliyor. Elizabeth ve Jane çok iyi anlaşıyorlardı kardeşlikleri harikaydı. Bir de ailesi kızlarını başkalarının yanına kalmaya gönderiyordu rahatça ve ben şaşırdım. Bir ay falan dayısıyla geziye ve arkadaşının evine gidiyor Elizabeth. Diğer kardeşleri de başka yerlerde kalıyorlar. Misafirliğe gidince Darcy ile şaşırtıcı şekilde karşılaşıyor. Ayrıca çokça balo yapılıyor, balolar da koca bulma aktivitesi onlar için.

Bu aşk hikayesini sevdim ben. Türlü yanlış anlaşılmalar, kişilik çatışmaları olsa da en sonunda birbirlerine ait olduklarını anlıyorlar. Sevgide; gurur yapmanın bir sınırı olması gerektiği, çeşitli fedakarlıkların yapılabileceği, önyargının çok kötü bir şey olduğu ve başkalarından değil de birebir konuşarak karakterlerini tanımanın öneminden bahsediliyordu. İnsanlar olayları çok çarpıtabiliyor bu yüzden eğer seviyorsak birisini direkt ona sormalıyız neden öyle davrandığını, geçmişini, fikirlerini vs. Ayrıca evliliğin önemli olduğu ve yanlış kişilerle yapılmaması gerektiği de vurgulanıyordu. Severek evlenmeye değiniyordu. Elizabeth istemediği adamdan gelen teklifi reddetmişti o dönemde kadınlar pek söz çıkarmazlarmış ama Elizabeth güçlü durdu her şeye rağmen.

O dönemde gerçekten kadınların genelde tek derdi evlenmekmiş. Baloya gidip zengin eş bulmak istiyorlar. Yapacak pek bir şey yoktur belki de ondan dolayı hep böyle düşünmüşler. Ama şu zamanda durum bayağı değişmiş artık kadınların ne isterse onu yapabileceğini biliyoruz. Kadınlara fırsat veriyoruz. Tabi kötü olaylar çok yaşanıyor ama en azından 19.yy daki gibi değiliz. Dedikodular da çok fazlaydı ama onların çoğunun yanlış olduğunu da anlattı kitap.

Babaları asla düşünmüyordu çocuklarını sadece Elizabeth’i seviyordu belki biraz da Jane’i. Dünya umrunda değildi ve karısına hep kötü davranıyordu gerçi karısı da tahammül edilemeyecek birisi ama kötü davranmasa ve aile işlerine biraz müdahale etse kötü şeyler yaşamazlardı belki. Anneleri çok gösteriş düşkünü, çocuklarını evlendirmek hayattaki tek gayesi, utanç verici konuşma ve davranışları var. Aile bağları değişikti yani.

Austen bolca insan tahlili yapmış bence her türden insan vardı kitapta. Konuşmalar çoktu yavaş akan bir kitap ama sıkmıyor bence. Yazarın kalemini çok beğendim diğer kitaplarını da okuyacağım. Sizlere de tavsiye ederim mutlaka okuyun :)

Bu arada Deep'in önerisiyle Lost in Austen dizisini de izlemiştim önceden. 4 bölüm ve çok keyifliydi, fantezi uyarlaması.